ترفندهایی خلاقانه برای استفاده از کاپوی گیتار

کاپو ابزاری ساده اما بسیار کاربردی است که می‌توان با استفاده از آن، سیم‌های گیتار را در بخشی خاص از فرت‌بورد درگیر کرد و گام سیم‌های ساز را تغییر داد. کاپوی گیتار بیش از هر چیز برای تغییر گام یک قطعه موسیقی و همخوان‌سازی آن با بازه صوتی خواننده به‌کار می‌رود؛ اما این وسیله کاربردهایی بسیار بیش از این دارد و تنها با صرف کمی خلاقیت، می‌توانید شکل نوازندگی خود را به‌وسیله آن تغییر دهید.

اگر یک گیتاریست هستید، پیشنهاد می‌کنیم همواره یک یا دو کاپو را در کیف گیتار یا بر روی هداستاک ساز قرار دهید تا در صورت لزوم، بتوانید از مزایای بی‌شمار این ابزار کاربردی در لحظه بهره مند شوید.

در این مطلب، قصد داریم چند ترفند جالب که می‌توان با استفاده از کاپو در نوازندگی گیتار انجام داد را به شما معرفی کنیم. حتی اگر می‌دانید کاپو گیتار برای چیست و چه کاربردی دارد، پیشنهاد می‌کنیم این مقاله را تا انتها مطالعه کنید.

تغییر گام گیتار

اگر گیتار خود را در الگوی استاندارد کوک می‌کنید، می‌توانید در چند گام مختلف به‌آسانی به نوازندگی بپردازید. متداول‌ترین گام‌های مورد استفاده در نوازندگی گیتار را می‌توان گام‌های E ،G ،A ،C و D دانست. استفاده بسیار از این گام‌ها احتمالاً به این دلیل است که بسیاری از آثار موسیقی مدرن، نخست بر روی یک گیتار ساخته شده‌اند و نوازندگی در این گام‌ها در گیتار بسیار آسان‌تر از سایر گام‌هاست.

اما اگر برای مثال، قصد هم‌نوازی با یک گروه متشکل از سازهای بادی را داشته باشید، نواختن در گام‌ها و نت‌هایی هماهنگ با این دسته از سازها به‌وسیله گیتار می‌تواند کاری چالش‌برانگیز برای شما باشد. قطعات موسیقی که بر پایه سازهای بادی ساخته می‌شوند، معمولاً در گام‌هایی همچون F یا B فلت و E فلت هستند. نواختن یک گیتار و فرت‌گیری در این گام‌ها می‌تواند کاری بسیار باشد و دستان شما را پس از چند دقیقه نوازندگی خسته کند. اما با استفاده از یک کاپو، شما می‌توانید به‌آسانی گیتار خود را در این گام‌ها بنوازید.

تطبیق قطعه موسیقی با محدوده صدای خواننده

احتمالاً برای شما نیز پیش آمده است که قصد خواندن یک قطعه موسیقی با خواننده‌ای با جنسیت مخالف خود را داشته باشید و به‌دلیل این که محدوده صدای خواننده اصلی با شما بسیار متفاوت است، نتوانید قطعه را به‌درستی بخوانید. شاید بسیاری از آثار موسیقی مورد علاقه‌تان به این شکل باشند و نتوانید صدای خود را به اندازه خواننده اصلی بالا یا پایین ببرید. در این موقعیت، استفاده از یک کاپوی گیتار و تغییر گام موسیقی مورد نظر، می‌تواند راه‌حلی عالی باشد. با استفاده از یک کاپو، شما می‌توانید گام آثار موسیقی مورد علاقه‌تان را بسته به بازه صوتی حنجره خود تغییر دهید و بهترین عملکرد خود را به نمایش بگذارید.

تفکیک گیتارها در گروه موسیقی

اگر گروه موسیقی که در آن نوازندگی می‌کنید دو گیتاریست دارد، می‌توانید با قرار دادن کاپو بر روی یکی از گیتارها، این دو ساز مشابه را در بازه‌های صوتی متفاوتی از یکدیگر قرار دهید تا هر یک از گیتاریست‌ها بتواند آکورد‌ها و نت‌هایی متفاوت را پوشش دهد و بخش‌هایی متفاوت از موسیقی را بنوازد.

در دونوازی گیتار آثاری چون Hotel California، اگر یکی از گیتاریست‌ها کاپو را بر روی فرت هفتم ساز خود قرار دهد و گیتاریست دیگر به‌وسیله یک کاپو فرت پنجم ساز خود را بگیرد، دو گیتار می‌توانند به‌شکلی‌ هارمونیک و بسیار زیبا همراه با یکدیگر در قطعه ایفای نقش کنند و با صدای تفکیک‌شده خود از یکدیگر، شکوهی دوچندان را به موسیقی ببخشند. در واقع، این روش استفاده از کاپوی گیتار باعث برجستگی و درخشش دوچندان آکوردهای موجود در یک اثر می‌شود و گیتاریست‌ها را نیز از انگشت‌گذاری‌های پیاپی و خسته‌کننده، بی‌نیاز می‌سازد.

تغییر گام در میان قطعه موسیقی

با استفاده از کاپوهای گیره‌ای فنری همچون محصولات شرکت کایزر (Kyser)، ارنی بال (Ernie Ball) و دانلوپ (Dunlop)، شما می‌توانید به‌آسانی و تنها با استفاده از یک دست خود، کاپو را بر روی دسته گیتار حرکت داده و آن را به فرتی دیگر منتقل کنید. در واقع، حرکت دادن کاپوهای گیره‌ای بر روی دسته گیتار به‌حدی آسان است که می‌توانید آنها را در حین نواختن یک قطعه نیز در فرتی متفاوت قرار دهید تا یک تغییر گام را در قطعه موسیقی اجرا کنید. پیشنهاد می‌کنیم این دسته از کاپو‌ها را در زمانی که به آنها نیاز ندارید، بر روی هداستاک ساز خود قرار دهید تا در صورت لزوم، بتوانید به آنها به‌صورت فوری دسترسی داشته باشید و از گم شدن آنها در جا‌به‌جایی گیتار نیز جلوگیری کنید. همچنین برخی از کاپوهایی که مکانیزم گیره‌ای تنگ‌تری دارند، می‌توانند به استرپ گیتار شما نیز متصل شوند و به این شکل، در تمام طول نوازندگی در دسترس شما قرار داشته باشند. اگر در جستجوی یک کاپوی گیره‌ای هستید، پیشنهاد می‌کنیم سری به فروشگاه یا وب‌سایت گیتار ایران بزنید و از میان طیف وسیعی از کاپوهای باکیفیت، گزینه مورد نظر خود را انتخاب کنید.

کاپوهای نیمه

کاپوهای نیمه یا پارشال (partial)، گزینه‌ای عالی برای توسعه بازه صوتی و تکنیک‌های قابل انجام بر روی گیتار هستند و می‌توانند راه‌هایی بسیار خلاقانه را در نوازندگی این ساز در اختیار شما قرار دهند. با استفاده از این نوع کاپو، می‌توان تنها چند سیم بالا یا پایین از گیتار را به‌صورت همزمان در فرتی خاص درگیر کرد تا فرت‌گیری در قطعه‌ای خاص برای نوازنده تسهیل شود یا تنی متفاوت، شبیه به نوازندگی دست باز در گیتار حاصل شود. توجه داشته باشید که استفاده صحیح و خلاقانه از کاپوهای پارشال نیازمند کمی تمرین است و برای درک قابلیت‌های بی‌شمار این وسیله، باید در نصب آن بر روی گیتار خود کمی آزمون‌وخطا انجام دهید.

برخی از کاپو‌های نیمه، تنها سه سیم بالایی یا پایینی ساز را به‌صورت همزمان درگیر می‌کنند و برخی دیگر می‌توانند تا پنج سیم را در فرتی خاص در بر بگیرند. با این دسته از کاپوهای پنج‌سیم، می‌توان به‌آسانی الگوهای کوکی با سبک Drop-D و Drop-E را در نت‌هایی بالاتر تجربه کرد.

برخی دیگر از کاپوهای نیمه نیز توانایی در بر گرفتن تنها چند سیم میانی گیتار را دارند و می‌توانید با کمک آنها، بدون نیاز به انگشت‌گذاری، آکوردهایی همچون A دست باز را بنوازید. امروز، حتی کاپوهایی نیمه موسوم به کاپوهای هارمونیک نیز در بازار وجود دارند که می‌توان با استفاده از آنها، آکوردهایی در نت‌های پایین‌تر را به‌شکل عادی و با فرت‌گیری نواخت، اما از فرت پنجم یا هفتم به بعد، از آنها برای نواختن هارمونیک‌ها کمک گرفت. این دسته از کاپوها را می‌توان پیچیده‌ترین نوع این ابزار دانست که استفاده از آنها، نیاز به تمرینی بسیار دارد.

نواختن آکورد به‌وسیله اسلاید

شاید با خود فکر کنید از آنجایی که کاپوهای نیمه دسترسی به الگوهای کوک اُپن یا دست باز را برای شما تسهیل می‌کنند، می‌توانید با به‌کارگیری آنها، همانند الگوهای کوک دست باز حقیقی، به‌وسیله یک اسلاید با گیتار خود آکورد بنوازید. اما اگر گیتار خود را در الگوی استاندارد کوک می‌کنید، با کشیدن اسلاید خود بر روی هر شش سیم ساز احتمالاً نمی‌توانید هیچ آکوردی بنوازید. با این حال، راه‌هایی جالب و هوشمندانه همچون کوک گیتار در الگوهایی متفاوت و یا نصب کاپو بر روی گیتار با الگوی کوک اُپن وجود دارد که می‌توان با اجرای آنها، به‌وسیله یک اسلاید با گیتار به نواختن آکورد پرداخت. برای کشف این روش‌ها، تنها کافیست تا با نحوه و موقعیت قراردهی کاپوی گیتار خود بر روی دسته ساز به آزمون‌وخطا بپردازید و همزمان، روش‌های انگشت‌گذاری ساده‌ای را نیز امتحان کنید.