تسمه‌های انتقال نیرو یا انتقال قدرت از اجزای مهم در انتقال حرکت و نیرو در سیستم‌های مکانیکی و صنعتی محسوب می‌شوند. استفاده از این تسمه‌ها امکان انتقال نیرو بین دو محور چرخان را با بازده بالا و بدون لرزش فراهم می‌کند. در صنایع مختلف از جمله صنایع خودروسازی، کشاورزی، حمل و نقل، معدن و غیره از انواع تسمه انتقال نیرو به‌طور گسترده‌ای استفاده می‌شود.
تسمه انتقال قدرت می‌تواند باعث کاهش اصطکاک، صرفه‌جویی در مصرف انرژی و افزایش عمر مفید تجهیزات شود. همچنین این تسمه‌ها قابلیت انعطاف‌پذیری بالایی دارند و می‌توانند در فواصل طولانی نیرو را منتقل کنند. با توجه به مزایای فراوان تسمه‌های انتقال نیرو، استفاده از آنها در صنایع مختلف رو به گسترش است. در این مقاله به بررسی انواع مختلف تسمه انتقال نیرو از جمله تسمه‌های تخت، تسمه‌های ذوزنقه‌ای، تسمه‌های تایمینگ، تسمه‌های شیاری و تسمه‌های گرد پلی کرد و کاربردهای آنها در صنعت خواهیم پرداخت.
با توجه به مواد ساخت، طراحی و کاربردهای متنوع این تسمه‌ها، مزایا و معایب هرکدام از آنها به تفصیل بررسی شده و نقش هرکدام در صنعت انتقال نیرو بررسی می‌شود. علاوه بر این، مقاله به بررسی مسائل مهم مانند بازدهی، دوام و کارایی این تسمه‌ها نیز می‌پردازد.
انواع تسمه انتقال نیرو
تسمه تخت یا فلت (Flat Belts):
تسمه‌های تخت یا فلت دارای سطح صاف و تخت هستند و اغلب از جنس‌هایی مانند پلاستیک، لاستیک یا چرم ساخته می‌شوند. این تسمه‌ها برای انتقال نیرو در ماشین‌آلاتی با فواصل کوتاه و در فشارهای کمتر استفاده می‌شوند. یکی از مزایای این نوع تسمه‌ها سادگی و قابلیت نصب و استفاده آسان آنهاست. علاوه بر این، این تسمه‌ها نسبت به سایر انواع تسمه‌ها هزینه تولید و نگهداری کمتری دارند. با این حال، تسمه‌های تخت به دلیل فشارهای کمتری که می‌توانند تحمل کنند، در کاربردهایی با نیروهای بسیار بزرگ یا فشارهای بالا مناسب نیستند.
تسمه وی بلت یا تسمه ذوزنقه‌ای (V-Belts):
تسمه‌های v شکل یا تسمه ذوزنقه‌ای دارای شکل ذوزنقه مانند حرف “V” هستند. این تسمه‌ها اغلب از جنس لاستیک یا پلاستیک ساخته می‌شوند و برای انتقال نیرو در ماشین‌آلاتی با سرعت‌های متوسط تا بالا استفاده می‌شوند. یکی از ویژگی‌های مهم این نوع تسمه‌ها، قابلیت انتقال نیروی بیشتری است که به دلیل شکل ذوزنقه آنها امکان‌پذیر می‌شود. همچنین، این تسمه‌ها برای کاربردهایی که نیاز به هماهنگی دقیق‌تر و سرعت‌های متغیر است، مناسب هستند. اما باید توجه داشت که استفاده از تسمه‌های وی بلت نیازمند تنظیمات و نگهداری دقیق‌تری است تا عمر مفید آنها را حفظ کرد.
تسمه تایمینگ (Timing Belts):
تسمه تایمینگ دارای روابط زمان‌بندی دقیقی است و اغلب از جنس لاستیک با سطح دندانه‌دار ساخته می‌شود. این تسمه‌ها برای هماهنگ‌سازی حرکت قطعات مختلف مانند موتور ، دریچه‌های سوپاپ و … در ماشین‌آلات و خودروها استفاده می‌شوند. یکی از ویژگی‌های مهم این تسمه‌ها، عملکرد دقیق و پایدار آنهاست که به دلیل روابط زمانی دقیقی که ایجاد می‌کنند، میسر می‌شود. این تسمه‌ها معمولاً در شرایطی که نیاز به هماهنگی دقیق زمانی و سرعت‌های متغیر استفاده می‌شوند و نیازمند تنظیمات و نگهداری دقیق‌تری هستند تا عمر مفید آنها را حفظ کرد.
تسمه شیاری (Poly-V Belts):
تسمه‌های شیاری دارای شیارهای عمیق بر روی سطح خود هستند و اغلب از جنس لاستیک یا پلاستیک ساخته می‌شوند. این تسمه‌ها برای انتقال نیرو در موتورها و دستگاه‌هایی با بار سنگین و شرایط سخت مورد استفاده قرار می‌گیرند. یکی از ویژگی‌های اصلی این تسمه‌ها، قابلیت انتقال نیرو بیشتری نسبت به تسمه‌های دیگر مانند تسمه‌های وی بلت است. علاوه بر این، تسمه‌های شیاری به دلیل شیارهای عمیق خود قابلیت عملکرد بهتر در شرایطی با فشارهای بالا را دارند. اما نیازمند تنظیمات و نگهداری منظم‌تری نسبت به تسمه‌های دیگر می‌باشند تا عمر مفید آنها را حفظ کرد.
تسمه گرد پلی کرد:
تسمه پلی کرد دارای مقطع گرد و خمیدگی‌هایی در سطح خود هستند و اغلب از جنس پلی اورتان ساخته می‌شوند. این تسمه‌ها برای انتقال نیرو در دستگاه‌های خاصی که نیاز به انتقال نیرو با شرایط ویژه‌ای دارند استفاده می‌شوند. مثال‌هایی از این کاربردها شامل دستگاه‌های پرینتر، ماشین‌آلات صنعتی، و دستگاه‌های ارتباطی می‌شود. یکی از مزایای این تسمه‌ها، ساختار گرد و خمیدگی آنهاست که امکان انطباق بهتر با شکل و ساختار قطعات دستگاه‌ها را فراهم می‌کند. اما برای انتقال نیروی بزرگتر و بارهای سنگین، تسمه‌های گرد پلی کرد ممکن است مناسب نباشند و نیازمند نگهداری دقیق‌تری باشند تا عمر مفید آنها را حفظ کرد.
انتخاب تسمه انتقال نیروی مناسب
برای انتخاب یک تسمه انتقال نیروی مناسب باید نکاتی را مدنظر گرفت که عبارتند از:
- توان مورد نیاز: با توجه به توان مکانیکی لازم برای به حرکت درآوردن تجهیزات، تسمه مناسب انتخاب می‌شود. تسمه‌های تخت برای توان کمتر از 10 اسب بخار و تسمه‌های آجدار برای توان بالای 40 اسب بخار مناسبند.
- سرعت دورانی: سرعت زاویه‌ای چرخش پولی و شفت باید در نظر گرفته شود. تسمه‌ها حداکثر سرعت مجازی دارند.
- شرایط محیطی: دما، رطوبت، گرد و غبار و سایر شرایط محیط کاری بر انتخاب تسمه تاثیر می‌گذارد.
- فاصله محورها: فاصله بین محور پولی و شفت باید مناسب طول تسمه باشد تا کشش زیادی به تسمه وارد نشود.
- جنس پولی‌ها: مواد سازنده پولی‌ها باید با جنس تسمه سازگار باشد تا سایش کمتری رخ دهد.
- شرایط نگهداری: دسترسی به تسمه برای بازدید و تعویض دوره‌ای باید مد نظر قرار گیرد.
با در نظر گرفتن این موارد می‌توان تسمه مناسبی را انتخاب کرد که به خوبی نیاز کاربرد مورد نظر را برطرف کند.
نکات مهم نصب و نگهداری تسمه‌های انتقال نیرو
در مورد نکات مهم نصب و نگهداری تسمه‌های انتقال نیرو می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- هنگام نصب تسمه، تنش و کشش آن باید در محدوده استاندارد تعیین شده توسط سازنده باشد.
- تمیز کردن پولی‌ها و شفت قبل از نصب تسمه ضروری است تا از بروز لرزش جلوگیری شود.
- پس از نصب اولیه، تنش تسمه باید بعد از چند ساعت کارکرد مجدداً بررسی و تنظیم شود.
- روانکاری منظم پولی‌ها و تسمه طبق دستورالعمل توصیه شده ضروری است.
- چنانچه تسمه علائم ساییدگی یا ترک خوردگی نشان دهد باید سریعاً تعویض شود.
- تسمه‌ها باید از قرار گرفتن در معرض روغن، گرمای شدید یا سایر عوامل مخرب محیطی دور نگه داشته شوند.
- تنظیم مجدد تسمه‌ها در صورت لق شدن یا افت کشش آنها ضروری است.
با رعایت این نکات، عمر مفید و کارایی تسمه‌های انتقال نیرو افزایش می‌یابد.
کلام آخر
تسمه های انتقال نیرو از اجزای کلیدی در صنایع مختلف محسوب می شوند. انتخاب تسمه مناسب با توجه به نیروی مورد نیاز، سرعت دورانی، شرایط محیطی و سایر عوامل از اهمیت بسزایی برخوردار است. تسمه های پلی کرد، تسمه تایمینگ، تسمه تخت، تسمه وی، تسمه شیاری و تسمه آجدار هر کدام کاربردهای خاص خود را دارند. رعایت اصول نصب و نگهداری صحیح باعث افزایش طول عمر و کارایی تسمه ها می شود.
برای کسب اطلاعات بیشتر، انتخاب تسمه مناسب و خرید انواع تسمه انتقال نیرو با بهترین کیفیت و مناسب ترین قیمت، می توانید از مشاوره رایگان شرکت پیشرو صنعت آرشیت بهره‌مند شوید. کارشناسان این مجموعه آماده راهنمایی شما عزیزان هستند. شما می توانید از طریق شماره تلفن‌های 02133957217 _ 09211884146 – 02133961408 یا مراجعه به وبسایت tasmehps.com با این مجموعه در ارتباط باشید.
